Αυτός εκεί
ο συγκεκριμένος άνθρωπος
είχε μια συγκεκριμένη ζωή
με συγκεκριμένες πράξεις.
Γι' αυτό και
η συγκεκριμένη κοινωνία
για το συγκεκριμένο σκοπό
τον καταδίκασε
σ' έναν αόριστο θάνατο.

Κ. Γώγου, "Τρία κλικ αριστερά"

Η συνείδηση του θνήσκειν

Ανακαλώ για μια ακόμα φορά το προοίμιο της "Ασκητικής":

"Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο. Καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο. Το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή.

Ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η επιστροφή. Ταυτόχρονα με το ξεκίνημα κι ο γυρισμός. Κάθε στιγμή πεθαίνουμε. Γι' αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος.

Μα κι ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η προσπάθεια να δημιουργήσουμε, να συνθέσουμε, να κάμουμε την ύλη ζωή. Κάθε στιγμή γεννιούμαστε. Γι' αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία."

και αναρωτιέμαι κι εγώ με τη σειρά μου, ένας ακόμα στοχασμός στο ίδιο θεμελιώδες ζήτημα, γιατί ο άνθρωπος επιλέγει να ζήσει; Γιατί από τις δύο εκδοχές του Καζαντζάκη για το Σκοπό της ζωής ο άνθρωπος επιλέγει, αρχικά ασυνείδητα μα κατόπιν συνειδητά, τη δεύτερη; Αν θεωρήσουμε ως θετικά τις χαρές της ζωής και ως αρνητικά τις πίκρες της, τότε το πέρασμά μας από το φως είναι μια συνεχή εναλλαγή προσήμου, από τα θετικά στα αρνητικά, από τις πίκρες στις χαρές. Κι αν ο θάνατος, η ανυπαρξία, είναι το μηδέν, το τίποτα, γιατί να επιλέξεις να υπάρξεις μέσα στην εναλλαγή του συν-πλην αντί του να μην υπάρχεις μέσα τη βεβαιότητα του μηδενός;

Μόνο ο άνθρωπος έχει συνείδηση του θανάτου του γι' αυτό και είναι το μόνο ον που δημιουργεί, συνθέτει, κάνει την ύλη ζωή. Είναι το μόνο ον που το πέρασμά του από τη ζωή δεν αποσκοπεί μόνο στη δημιουργία απογόνου για τη διαιώνιση του είδους. Είναι το μόνο ον που στοχάζεται και διερωτάται.

Ο Λιαντίνης μιλά για τη συνείδηση του θανάτου:



Το πλήρες βίντεο της ομιλίας αυτής υπάρχει εδώ.